Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej

Konferencja studencka Слово, фраза, текст глазами молодого филолога - sprawozdanie

SPRAWOZDANIE

z sekcji studenckiej Слово, фраза, текст глазами молодого филолога

prowadzonej w ramach III Międzynarodowej Konferencji

„Язык и метод: русский язык в лингвистических исследованиях XXI века”

W dniach 17-19 maja 2017 roku odbyła się III Międzynarodowa Konferencja Язык и метод zorganizowana przez Zakład Językoznawstwa Rosyjskiego Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ. Drugiego dnia konferencji – 18 maja – miały miejsce obrady sekcji studenckiej Слово, фраза, текст глазами молодого филолога przygotowane pod egidą Koła Naukowego „(W)koło Rosji”.

Poprzednia konferencja studencka odbyła się 23 października 2015 roku. Wówczas uczestniczyło w niej 12 przedstawicieli naszego Instytutu. Tegoroczne obrady młodych filologów cieszyły się o wiele większą popularnością – ze swoimi referatami zgłosiło się 23 studentów, w tym dwie rusycystki z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Dzięki tak dużemu zainteresowaniu możliwe było utworzenie dwóch sekcji: językoznawczej i translatologicznej.

Po otwarciu obrad przez dr hab. Władimira Miakiszewa rozpoczęło się posiedzenie plenarne, na którym swoje referaty wygłosiło pięcioro uczestników. Jako pierwszy wystąpił Adrian Bolsęga (I rok SUM), który opowiadał o miejscu Polski w sercu Josifa Brodskiego: o jego związkach z Polską i znajomościach z wybitnymi polskimi twórcami. Kolejna prelegentka, Marta Detmer (I rok SUM), podjęła w swoim referacie kwestię gry słownej i zaprezentowała mechanizmy imitacji języka obcego w pieśniach, przytaczając i prezentując przykłady zarówno rosyjskie, jak i polskie. Następnie Agnieszka Ścibior (II rok SUM) przedstawiła elementy wypowiedzi (wyrazy, frazeologizmy, partykuły) charakteryzujące narodowość głównego bohatera w powieści I. Erenburga „Бурная жизнь Лазика Ройтшванеца” oraz ich odpowiedniki w tłumaczeniu utworu na język polski. Z kolei o specyficznym języku bohatera jednego z rozdziałów powieści W. Sorokina „Теллурия” opowiedziała Magdalena Wójcik (II rok). W swoim referacie przedstawiła charakterystyczne cechy wypowiedzi Centaura oraz podjęła próbę określenia, z jakiego języka wschodniosłowiańskiego one pochodzą. Jako ostatni na posiedzeniu plenarnym swój referat o żargonie kibiców piłkarskich  wygłosił Adam Gorczyński (II rok). Przedstawił on słuchaczom żargonowe określenia wybranych klubów piłkarskich Rosji i Ukrainy oraz funkcje i klasyfikację przyśpiewek kibicowskich (znanych w języku rosyjskim jako кричалки).

Po posiedzeniu plenarnym równolegle rozpoczęły się obrady obu sekcji konferencji.

W sekcji językoznawczej wzięło udział 12 studentów. Tematyka wystąpień była bardzo zróżnicowana i szeroka. Mimo to jednak można było wyróżnić pewne obszary wspólne takie jak: nieliterackie odmiany języka, historia języka, współczesny język rosyjski.

Nieliterackie odmiany języka (nie tylko rosyjskiego) znalazły się w centrum zainteresowania czterech uczestników. Slangiem polskich, rosyjskich i czeskich studentów zajmował się Marcel Gralec (II rok). W referacie dokonał analizy porównawczej leksyki dotyczącej m.in. nazw uczelni wyższych i nazw przedmiotów nauczania. Z kolei Anna Gembarzewska (III rok) opowiedziała o żargonowych określeniach więźnia (зека). Wystąpienie Moniki Wiącek (III rok) traktowało o rosyjskim slangu biznesowym. Studentka przybliżyła jego specyfikę oraz przedstawiła przykłady określeń uczestników transakcji biznesowych.

Kolejna grupa wystąpień dotyczyła historii języka. Stefania Dróżdż (III rok) opowiedziała o tym, jaką wiedzę o dawnym życiu Moskwy i jej mieszkańców można pozyskać dzięki analizie XVII-wiecznych nazw zawodów. Do przeszłości odwoływała się także Karolina Kruczek (UPH Siedlce) w swoim referacie dotyczącym kategorii prawa (честь и достоинство). Również do historii, lecz w innym ujęciu, odnosił się referat Julii Gdańskiej (III rok). Wystąpienie studentki dotyczyło zmian, jakie zaszły w języku rosyjskim w środowiskach białej emigracji.

Ze względu na tematykę wyróżniał się referat Justyny Pokrzywniak (III rok), który jako jedyny traktował o etymologii. Wystąpienie dotyczyło pochodzenia słowa север.

Inne referaty poświęcone były kwestiom związanym ze współczesnością. O wykorzystaniu IPA do zapisu języka rosyjskiego mówił Maciej Tomaka (II rok SUM). Następnie Monika Raduszewska (III rok) zaprezentowała przykłady posługiwania się przez  W. Putina wyrażeniami mowy potocznej i żargonizmami w wystąpieniach publicznych.

Następna grupa referatów wkraczała w świat literatury – uczestnicy konferencji podejmowali w nich kwestie wykorzystania środków językowych oraz ich roli w utworach literackich. Hanna Shumavets (UPH Siedlce) opowiadała o poetyce i retoryce w „Слове о полку Игореве”. Następnie Anna Klimek (I rok SUM) wygłosiła referat o cechach struktury gramatycznej metafor dotyczących śmierci w poezji M. Cwietajewej. Wystąpienie kolejnej uczestniczki, Katarzyny Mazurek (I rok SUM), poświęcone było środkom językowym w baśniach Andersena.

 Po wystąpieniu każdego z uczestników słuchacze mieli możliwość zadawania pytań oraz wyrażania swoich opinii.

            W ramach sekcji translatologicznej, prowadzonej przez przewodniczącą dr Ewelinę Pilarczyk, zostało wygłoszonych sześć referatów. Zróżnicowanie tematyczne wystąpień stanowiło niewątpliwie impuls do owocnych dyskusji.

            Pierwszą część sekcji otwierał referat Krzysztofa Błaszaka (I rok SUM), który zaprezentował analizę tzw. «речевых оборотов» służących do stereotypowego zobrazowania przedstawicieli obcych narodów w powieści Henryka Sienkiewicza „Ogniem i mieczem” w przekładzie na język rosyjski. Kolejną prelegentką była Małgorzata Zaucha (II rok SUM), która podjęła w swoim wystąpieniu kwestię przekazu ironii w – co istotne – autorskim przekładzie utworu Władimira Tuczkowa „Смерть приходит по Интернету”. Z kolei Aleksandra Kozioł (II rok SUM) skupiła swoją uwagę na przekazie realiów jako potencjalnych nośników obcości w przekładzie utworu Время секонд хэнд Swietłany Aleksijewicz. Pierwszą część sekcji zamykała dyskusja nad przekładalnością narodowych stereotypów oraz środków wyrazu ironii w tekstach literackich, jak również nad warsztatem i dorobkiem przekładowym wybitnego polskiego tłumacza Jerzego Czecha.

Drugą część sekcji translatologicznej otwierał referat Karoliny Pilipiuk (III rok) dotyczący mechanizmów humoru w polskim i rosyjskim dubbingu amerykańskiego filmu animowanego The Secret Life of Pets. Jako kolejna wystąpiła Anna Udziela (I rok SUM) z referatem poświęconym mało znanej i często niesłusznie pomijanej działalności przekładowej rosyjskiej poetki Mariny Cwietajewej. Ostatni referat wygłosił Patryk Kulpa (II rok SUM), który zaprezentował wyniki analizy porównawczej polskiej serii przekładowej utworu Цинковые мальчики autorstwa noblistki Swietłany Aleksijewicz.

Sekcję translatologiczną zakończyła ciekawa dyskusja oraz słowo podsumowujące przewodniczącej dr Eweliny Pilarczyk.

Popularność tegorocznej sekcji studenckiej pod hasłem Слово, фраза, текст глазами молодого филолога pozwala mieć nadzieję, że obrady młodych badaczy na stałe wpiszą się już w cykl konferencji organizowanych przez nasz Instytut.

Sekcja studencka przygotowana przez Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ oraz Studenckie Koło Naukowe „(W)koło Rosji” dała młodym adeptom filologii możliwość nie tylko zaprezentowania i skonfrontowania wyników swoich badań, lecz również zachęciła słuchaczy do wystąpień na przyszłych konferencjach naukowych.

                                                                                                Sekretarze Konferencji

Magdalena Janas, Witold Pacyno